Verwennen, minder is meer….
Verwennen: minder is meer!
In deze maand van gezelligheid en verwennen wil ik eens ingaan op verwennen. Traditioneel geldt december als verwen- en gezelligheidsmaand. Pakjesavond, de spanning van het aanbellen, warme chocolademelk en rake gedichten en surprises met Sinterklaas. Leuk om de mensen om wie je geeft eens te verwennen. Met Kerst wordt het soms nog eens dunnetjes of dikjes overgedaan: als je de reclamefolders mag geloven, zijn vooral cadeaus van €200,= waard om onder de kerstboom gelegd te worden.
Verwennen: verkeerd wennen, zo kun je dit woord ontleden. Wennen heeft de betekenis in zich dat iets een langere tijd op dezelfde manier aangeleerd wordt, je went eraan.
Naarmate mensen meer wennen aan luxe, bestaat het gevaar dat gezelligheid verward wordt met het geven van dure cadeaus. Dit is ook best verklaarbaar: als je verrast wordt, kun je een heel blij gevoel krijgen. En als je went aan een dure verrassing, kan dit –met name bij kinderen in ontwikkeling- als gewoon worden ervaren.
Materiële verwennerij geeft maar een kort gevoel van blijdschap, zo is uit onderzoek gebleken. Maar wat ook aangetoond is, dat is dat een kind wat bijna altijd krijgt wat het verlangt, leert dat alles er altijd voor hem is. Verkeerd wennen, verwennen….. wat je uiteindelijk onbedoeld kunt bewerken is dat een kind met minder geen genoegen neemt, simpel omdat hij gewend is altijd te krijgen wat zijn hartje begeert. Mogelijk gevolg van pakweg 15 jaar verwennen: Ontevredenheid, eisen, en wie weet: schulden.
Er bestaan nog andere soorten verwennen en ook daaraan zijn gevolgen verbonden:
Emotioneel verwennen bestaat hieruit dat ouders hun kinderen teveel beschermen. Je kent ze wel, de kinderen die doodgeknuffeld worden, de kans niet krijgen om zelf weerbaar te worden. Onzelfstandige, onzekere volwassenen kunnen het worden, omdat ze nooit de kans gekregen hebben om voor zichzelf op te komen. Van kleins af aan zijn hun problemen voor hen opgelost. Goedbedoeld uiteraard maar opvoedkundig niet verstandig. Het kan al beginnen met het niet op de buik ‘willen’ liggen in de box. Als de baby huilt, rolt zijn vader of moeder hem terug naar de rug. Zielig toch, zo’n wurmpie worstelend op zijn buik? Het huilen is over en de baby leert dat huilen beloond wordt met comfort. Als zo’n kind ouder geworden is kan het over-beschermen andere vormen aannemen. Bijvoorbeeld een kind wat op school strafwerk krijgt met ouders die verhaal gaan halen op school. Onbedoeld behandelen ze hun kind als slachtoffer en daarnaast ondermijnen ze ook nog eens het gezag van de leerkracht, veelal ook niet zo bedoeld, maar tóch!
Dit laatste aspect brengt me bij de pedagogische verwennerij. Deze ouders geven door hun actie hun kind het gevoel dat de leerkracht het fout heeft gedaan. Even daargelaten of dat zo is of niet: een kind leert hierdoor dat de grens die de leerkracht geboden heeft, ongeldig wordt verklaard. Er wordt teveel ruimte gegeven, dit kind wordt teveel als maatje gezien en kan het gevoel krijgen dat zijn persoontje de meest belangrijke is. Egocentrische volwassenen kunnen zich hieruit ontwikkelen. Jammer want zo hadden de ouders het natuurlijk helemaal niet bedoeld.
Ja, alles heeft zijn prijs…… in bovenstaande voorbeelden een hoge prijs. Natuurlijk loopt het gelukkig bij de meeste kinderen zo’n vaart niet en zullen veel ouders genuanceerd en weloverwogen bezig zijn met zo nu en dan gezellig iets extra’s. Samen speculaas bakken, voorlezen bij de kerstboom en spelletjes doen bij kaarslicht….. minder is meer. Van harte een heel gezellige decembermaand gewenst!
Dorothé Oppelaar
Geschreven door De Puberpedagogen op 6 december 2012 in de categorie(ën) Geen categorie
4 reacties
Niet alleen in de huidige maatschappij maar ook in een aantal strips zoals Donald Duck heb je softe ouders die hun kinderen oververwennen, verkeerd gedrag van hen naar anderen toe gedogen, constant aardig tegen hun kroost zijn, linkse opvoedkundigen die eveneens voor een anti-autoritaire opvoeding zijn en kinderen die gewoon misbruik gaan maken van deze softheid.
Zo las ik ooit een strip over Donald Duck waarin een zekere professor Weekhart Flapperbol op het idee kwam om Donald een lesje te geven over de opvoedkunde wat Kwik, Kwak en Kwek betrof. Donald moest hen verwennen en alles van hen gedogen waardoor de neefjes zo hebberig, brutaal, ondankbaar en vernielzuchtig werden daar ze steeds maar meer, meer en meer wilden! Toch lukte het Donald om Flapperbol tot inkeer te brengen toen deze ZELF het slachtoffer werd van de kwajongensstreken van de neefjes!
In een andere strip over Donald Duck waren het echter deze keer de neefjes die hun oom Donald (hij had zich als Kerstman verkleed daar hij hun cadeaubrief was vergeten op te sturen naar de echte Kerstman waarin zij om een speelgoedgraafmachine vroegen) gruwelijk gingen oververwennen! Ze begonnen hem, tegen zijn wil in, te vertroetelen met opgedrongen maaltijden, lieten hem niet uitpraten en wilden hem zelfs dwingen om zich te laten wegen. Deze vorm van oververwennerij werd door de neefjes alleen om drie redenen
gedaan en dat was eerst uit goedbedoeldheid, vervolgens uit bemoeizucht en als laatste uit eigenbelang.
Opgedrongen oververwennerij kan kinderen en volwassen vaak doodongelukkig maken en hen zelfs figuurlijk ten gronde richten en ik weet zeker dat sommige kinderen het helemaal NIET leuk vinden om door hun ouders te worden vertroeteld! Liefde, vriendschap, geluk en blijheid kan je namelijk NOOIT kopen, afkopen of verkopen dus kortom: weg met de akelige oververwennerij!
Gelukkig heb je ook nog kinderen of jongvolwassenen die wel hebben geleerd om met tegenslagen om te gaan of zelfs eens op een komische wijze “straf” kregen! In de Duitse plaats Musberg liepen er tijdens carnaval in 2017 een heel stel “heksen” mee waarvan er eentje een blond meisje met een blauwe jeans aan over de schouder nam waarna een andere “heks” de jongedame een portie billenkoek gaf met een bezem!
Gelukkig was dit allemaal komisch bedoeld, vond dat meisje het zelfs reuze grappig en blijkbaar was zij gelukkig niet oververwend
Jammer genoeg zijn er nog steeds teveel rijke ouders die zelfs hun kinderen, waaronder baby’s, willen oververwennen! Lees dit artikel daar maar eens over:
’40.000 euro voor een kinderfeestje? Ga je schamen!’
Journaliste Hester Zitvast schrijft over dat wat haar opvalt in het nieuws of de media. Dit keer viel haar oog op een item van WNL, waarin Rachel Pietersma vertelt over de kinderfeestjes die ze organiseert. Ouders tikken daarvoor tot wel 40.000 euro af!
Eerlijk? Ik werd een beetje misselijk van het WNL-item over de intens verwende kinderen van superrijke ouders! Ik zag partyplanner Rachel Pietersma de laatste hand leggen aan de decoraties voor de birthday bash (waag het niet om het een verjaardagsfeest te noemen!) van Benjamin. 1 jaar werd het kind.
Ik had toen meteen al een hekel aan het mannetje. Onzin natuurlijk, het kind kan er helaas ook niets aan doen dat zijn rijke ouders volstrekt geschift zijn. Maar als er op je eerste verjaardagsfeest al een gemiddeld jaarsalaris wordt stukgesmeten, dan moet dat wel negatieve gevolgen hebben voor je sociale ontwikkeling!
Niks te gek
Rachel praatte zoals je hoort te praten, als je zulke dure bashes geeft. Superbekakt en met een air alsof het allemaal maar normaal is. Ze kwijlde wat over de mooie candy table en de birthday cake en ging verder over de ballonnenvouwer, het entertainment en de fotograaf – want dit extreme gebeuren móet natuurlijk op social media worden vereeuwigd. „We gaan vandaag een knallende party geven. Niks is te gek voor ons”, kirde ze. Van ellende gaf ik even een klein beetje over.
Wat een stom kutwijf is overigens die Rachel om haar kind als een soort pronkobject te gaan beschouwen!
Compleet gestoord
’Niks is te gek bij ons’, bij die woorden gaat het natuurlijk al mis. Want het is wél te gek. Het is zelfs zo te gek, dat ik er het label ’compleet gestoord’ op zou willen plakken. Feestjes vanaf 10.000 euro voor kinderen die nul besef hebben dat ze leven, nog luiers dragen en flesjes melk drinken; waar ben je dan mee bezig? Met image mensen. Met image. Dat is iets wat in de huidige maatschappij steeds belangrijker begint te worden, helaas. Showen, interessant doen, buitenkant boven binnenkant…
En aan een baby van een jaar kun je niet eens vragen of hij/zij gelukkig wordt van zo’n geldverslindend “kinderfeest”!
Dure champagne
Rachel vindt het heerlijk om kinderen te zien stralen, en dat de ouders daar dan geen omkijken naar hebben. Laat dat laatste deel van die zin even op je inwerken. Dat de ouders er geen omkijken naar hebben: naar het feestje van hun bloedeigen kind! Hoe beleef je dat als je dat niet met je kind beleeft?
Als je alleen maar met je vriendinnen glazen dure champagne staat weg te tikken – in je designer-outfit (dat je na dat feestje nóóit meer aantrekt, want stel je voor dat iemand die vorm van recycling ontdekt!)?”
Liefde voor het kind wordt feitelijk gewoon gekocht, verkocht of zelfs afgekocht!
Instawaardige foto’s
Een kinderfeestje is niet ’geslaagd’ als het lekker kijkt op Insta. Bij een feestje hoor je als ouder minimaal één keer in een klimrek te moeten klimmen om een kind te redden. Je moet ruzies oplossen, tranen drogen en mayonaisevlekken wegpoetsen. Je leert er de vriendjes van je kind kennen – en zij jou. Je hoort de benen uit je lijf te rennen, onbekende billen af te vegen, omgegooide glazen limonade op te dweilen en ’s avonds uitgeblust op de bank neer te ploffen. Om dan te bedenken dat je geen enkele instawaardige foto hebt gemaakt. Volgend jaar beter.”
Feitelijk plegen dit soort snertouders roofbouw op zichzelf voor hun prinsje of prinsesje!
Fles Moët
Ik vind dat showen met je geld, dat exorbitante gebeuren, meer dan walgelijk. Ik zie zelfs steeds vaker foto’s van sweet sixteen-feestjes van kinderen van kennissen op Instagram verschijnen, waar de schone schijn vanaf druipt.
Wulpse net 16-jarigen die met gouden cijferballonnen op een overdreven opgemaakt hotelbed poseren, een fles Moët in hun handjes. Doe. Eens. Normaal! Je proeft het verschil nog niet tussen frambozen en aardbeien-aanmaaklimonade.”
Een dergelijk kinderfeest zou nog niet eens misstaan in Sodom, Gomorra of Babylon!
Schaam je
Ik spreek regelmatig mensen waarvan de kinderen opgroeien in armoede. En dan hebben we niet over ’ouders die geen Canada Goose-jas kunnen betalen’, maar over ’kinderen die in de winter nog in (te kleine) zomerkleren lopen’ of over ’gezinnen die moeten rondkomen van 30 euro per week’.
Daar ís helemaal geen geld voor een partijtje. Vaak niet eens voor een leuk of mooi verjaardagscadeau(tje). En ik weet ook wel dat rijke ouders het vooral niet moeten laten om hun kroost te verwennen omdat er ook armoede is in de wereld. Maar kom op zeg; om 40.000 euro te te geven voor een feestje voor je kind? Ga je gewoon kapot schamen!”
En dat er zelfs steeds meer termen zijn voor de oververvende kinderen van tegenwoordig bewijst dit verhaal weer eens:
De pretpark-generatie kan niet omgaan met tegenslagen: “Het zijn net tropische vissen in de Noordzee”
De verwende pretpark-generatie noemt hoogleraar orthopedagogiek Aryan van der Leij de jongeren van nu. Ze zijn enorm verwend, gepamperd en ze hebben nooit geleerd om met tegenslagen om te gaan. Daardoor zijn ze op latere leeftijd vaker depressief en ongelukkig.
Hun eigen pretparkje
Het is grotendeels de schuld van de ouders legt Van der Leij uit in HP/De Tijd. “De strenge opvoedregels van de jaren vijftig zijn overboord gezet en ook het geloof speelt geen rol meer. Die gedragsregels waren natuurlijk benauwend, maar boden wel structuur. Tegenwoordig is de structuur totaal verdwenen uit de opvoeding. Kinderen groeien op in hun eigen pretparkje, ze mogen vrijwel alles, worden nauwelijks gecorrigeerd en hun ouders houden hen voortdurend uit de wind.
Negatieve dingen worden echter afgeweerd, alleen positieve dingen worden toegelaten in de kinderwereld. En als ze eenmaal wat groter zijn, krijgen ze fantastische mogelijkheden. Jongeren gaan tegenwoordig allemaal naar het buitenland om te studeren of te backpacken. Dat is de norm geworden. Ze nemen zomaar een gap year om een jaar lang te bedenken wat ze eigenlijk van het leven willen.”
Maar deze verwennerij is helaas geen garantie voor een lang en gelukkig leven, weet Van der Leij. “Ze krijgen werkelijk alle ruimte, maar toch zie je jongeren die uiteindelijk worden geslagen door een depressie of een andere psychische aandoening. Dat is de paradox van deze tijd.”
Cijfers ondersteunen zijn bewering. Zo’n 85 procent van de jongeren onder de 25 jaar die thuis zitten kampt met stress, depressies of ontwikkelingsstoornissen. In vijf jaar tijd is het aantal jongeren tussen de 15 en 19 jaar dat antidepressiva slikt met elf procent gestegen. En inderdaad dankzij hun ziekmakende ouders die het juist z goed met hen voor hadden!
Beschermende opvoeding
Ook Jan Derksen, hoogleraar psychodiagnostiek aan de Vrije Universiteit Brussel, ziet een stijging van het aantal psychische problemen bij jongeren en wijt dat deels aan te beschermende rol van moderne ouders.
“Sommige ouders zijn geneigd om als hun kind een torentje bouwt, het laatste blokje zelf te plaatsen omdat ze niet willen dat het kind moet meemaken dat het omvalt. Ze brengen hun kind met de auto naar school, want ze zijn bang dat het van de fiets valt, in een regenbui terecht komt of tegen de wind in moet fietsen.
Terwijl beroemde filosofen als Rousseau en Kant al zeiden dat het belangrijk is dat een kind builen en schrammen oploopt in zijn jeugd. Want als kinderen geen teleurstellingen mogen meemaken, dan ontwikkelen ze geen coping skills. Dan leren ze niet omgaan met tegenslag, frustratie, boosheid, verlies, liefdesverdriet. Dat zijn allemaal dingen die bij het leven horen en waar je kinderen op moet voorbereiden.
Er is tegenwoordig een groep ouders die hun kinderen niet opvoedt tot weerbaarheid. Ik heb een moeder meegemaakt die het eerste seksuele contact van haar dochter regisseerde, want het mocht geen teleurstelling worden.”
Tropische vissen
“Kinderen die een applausopvoeding krijgen, denken: ik ben prima, ik hoef niets meer aan mezelf te verbeteren. Maar dan komen ze later in de maatschappij terecht en dan zijn ze als tropische vissen die de Noordzee inzwemmen. Want de maatschappij is hard, die houdt niet van oververwende kinderen en daar zijn ze niet op voorbereid.
Ze gaan dan werken, krijgen hun eerste negatieve functioneringsgesprek en knappen af. We zien nu veel jonge mensen die een burn-out krijgen, lijden aan chronische vermoeidheid of overspannen zijn.”
Succes is een keuze
Psychologe en hoogleraar in Groningen, Trudie Dehue, die het boek ‘De Depressie-epidemie’ schreef voegt daar nog aan toe dat mensen steeds hogere eisen aan zichzelf stellen. “We leven sinds een kwarteeuw met de ideologie dat succes een keuze is en mislukking dus ook.
Nogal wat ouders passen die gedachte toe op hun eigen leven en stellen dus hoge eisen aan zichzelf. Hoge eisen aan jezelf stellen is ook hoge eisen stellen aan je kinderen, want hun succes en levensgeluk hangt af van jou als ouder. Dergelijke ouders zijn stimulerend maar ook heel streng. Ze voeden op met het principe van ‘je kunt als je maar wilt’. Dat houdt in dat wie iets niet kan, het kennelijk onvoldoende heeft gewild. Dat leidt tot zelfverwijten. Maar een mens kan en krijgt lang niet alles wat hij wil, want er is wel zoiets als domme pech. Wie dat laatste niet inziet, heeft alleen zichzelf nog om boos op te worden.”
En dit soort oververwende kinderen zullen eens hun ouders gaan vervloeken en verwensen als dank voor die zogenaamde “opvoedingen”! Want (over)verwennen is beslist GEEN opvoeden!